آرتروگرافی | مزایا و عوارض آن

آرتروگرافی | مزایا و عوارض آن

آرتروگرافی نوعی تصویربرداری است که برای ارزیابی و بررسی شرایط و عملکرد تمام مفاصل بدن از جمله: شانه، زانو، مچ ها، آرنج و یا لگن استفاده می شود. زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که تست های تشخیصی مثل سی تی اسکن و ... به تنهایی جزئیات ساختار و عملکرد و آسیب های وارده به مفصل را نشان ندهند. در ادامه به نحوه انجام آرتروگرافی، دلایل انجام آن، مزایای و معایب آرتروگرافی و نحوه انجام آن و... خوهیم پرداخت.

نحوه انجام

آرتروگرافی یک تست دو قسمتی است، قبل از تصویربرداری محل مورد نظر ضدعفونی شده و رادیولوژیست با استفاده از یک سرنگ ماده رنگی کنتراست را تحت هدایت پروب سونوگرافی به مفصل تزریق می کند، گاهی اوقات از هوا به عنوان ماده کنتراست استفاده می شود.
پس از تزریق، ممکن است از فرد خواسته شود که مفصل را حرکت دهد تا ماده رنگی به طور یکنواخت در سراسر مفصل حرکت کند.
به عنوان مثال، در مورد آرتروگرافی زانو، از فرد خواسته شود چند دقیقه آرام راه برود.
بعد از تزریق ماده کنتراست از CT Scan (توموگرافی کامپیوتری) یا MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) برای گرفتن تصاویر بهتر با جزییات بیشتر از مفصل استفاده کنند.
و انتخاب این موضوع به درخواست پزشک معالج بستگی دارد اما ام آر آرتروگرافی دقیق ترین و بهترین شیوه تصویربرداری از مفاصل است و میتوان گفت دقیق ترین و واضح ترین تصاویر از مفاصل بدون شک توسط ام آر آرتروگرافی ثبت می شود.
تزریق ماده رنگی قبل از آرتروگرافی خود بین 5 تا 10 دقیقه زمان می برد و زمان انجام تست آرتروگرافی بستگی به نوع دستگاهی دارد که تست با آن انجام می شود، ام آر آرتروگرافی حدودا 30 تا 45 دقیقه زمان بر است با سی تی اسکن در حدود 10تا 15 دقیقه و با دستگاه رادیولوژی در حد چند ثانیه است.

چرا ممکن است به آرتروگرافی نیاز داشته باشم؟

آرتروگرافی زمانی استفاده می شود که در هر یک از مفاصل شانه، زانو، مچ دست ها و پاها، آرنج و یا لگن علائمی مثل موارد زیر وجود داشته باشد:
درد و احساس ناراحتی مداوم
از دست دادن توانایی حرکت یک مفصل
تغییراتی در نحوه عملکرد یک مفصل
برای پیدا کردن مشکلاتی مثل پارگی در بافت های نرم مفصل مانند رباط ها، تاندون ها، غضروف ها و کپسول های مفصلی
برای بررسی آسیب ناشی از دررفتگی مکرر مفصل
برای بررسی مفاصل مصنوعی
و همچنین ممکن است بنا به دلایلی دیگر برای فردی تجویز شود.

چگونگی آمادگی

قبل از انجام این تست به رژیم غذایی خاصی و انجام کار خاصی نیاز نیست و همچنین داروهای که مصرف میکنید را مطابق قبل ادامه دهید.
تنها و تنها نکته مهم این است که پزشک و تیم انجام دهنده تست آرتروگرافی را، از وجود هر گونه مشکل کلیوی و حساسیت دارویی مطلع کنید و اگر سابقه اختلال خونریزی دارید یا اگر از داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده خون)، آسپرین یا سایر داروهایی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارد استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.(امکان دارد نیاز باشد این داروها قطع شوند.)
اگر ترس و یا اضطراب بودن در فضاهای بسته دارید و با هماهنگی پزشک خود می توانید از آرامبخش استفاده کنید.
نکته مهم این است که اگر باردار هستید یا احتمال بارداری می دهید حتما اطلاع دهید.
جواهرات و زیورآلات و هر گونه وسیله فلزی مثل سمعک را باید در حین تست در آورید، اگر در بدن خود از ایمپلنت های فلزی و پیس میکر قلبی دارید حتما کارشناسان را مطلع فرمایید.

آیا آرتروگرافی دردناک است؟

روش آرتروگرافی به خودی خود دردی ندارد اما گاهی تزریق ماده کنتراست ممکن است کمی احساس سوزش به همراه داشته باشد، و یا حرکت دادن مفصل و یا ثابت نگه داشتن آن در موقعیت های مخصوص در حین تصویربرداری ممکن است برای بیمار احساس ناراحتی به همراه داشته باشد. علل الخصوص اگر بیمار آسیب دیده باشد و یا اخیرا جراحی انجام داده باشد.
توصیه ما این این است که هنگامی که تست آرتروگرافی تجویز می شود در سریع ترین زمان ممکن آن را انجام دهید تا از آسیب ها و اذیت های احتمالی جلوگیری کنید.

مزایا و عوارض

در تشخیص آسیب های مفصلی شدید عموما لازم به انجام آرتروگرافی نمی باشد، آرتروگرافی برای تشخیص و تایید آسیب های مفصلی خفیف انجام می شود و از مزایای این شیوه محسوب می شود. و از دیگر مزایای این شیوه برای کسانی است که به هر دلیلی منع انجام Mri دارند مثل کسانی از pace maker استفاده میکنند و یا ایمپلنت های فلزی در بدنشان هست، آرتروگرافی به همراه تصویربرداری با CT Scan انجام می شود به این علت که خود سی تی اسکن معمولی خود به تنهایی نمی تواند به اندازه ام آر آی در بررسی مفاصل دقیق و درست عمل کند( همانطور که میدانید ام آر آی دقیق ترین و بهترین روش برای بررسی مفاصل است) اما در صورت انجام آرتروگرافی این مشکل حل می شود.
در کنار همه ی دلایل و فواید انجام آرتروگرافی که گفته شد، امکان دارد این تست خطراتی هم برای بیمار به همراه داشته باشد مثل:
عفونت و خونریزی در محل تزریق ماده کنتراست یکی از خطرات احتمالی تست آرتروگرافی است که بسیار هم نادر است.
آلرژی نشان دادن به ماده کنتراست هم یکی دیگر از عوارض آرتروگرافی است، این مورد هم نادر است به این علت که ماده رنگی به داخل ورید تزریق نمی شود.
گاهی برخی بیماران نگران آسیب رسیدن به رگ یا عصب مجاور مفصل هستند، باید بدانید که آسیب به این ساختارها هنگامی که این روش تحت هدایت اولتراسوند یا سونوگرافی انجام می شود، بسیار کم است.
موضوع بعدی که برخی نگران آن هستند میزان اشعه وارد شده به بیمار در حین تصویربرداری است، اگر از MRI برای تصویربرداری استفاده شود (ام آر آرتروگرافی)، نباید نگران این موضوع باشید چرا که ام آر آرتروگرافی از اشعه یونیزان(ایکس) استفاده نمی شود.
اگر بنا به هر دلیل از سی تی اسکن هم استفاده شود شایان ذکر است بدانید میزان اشعه وارد شده به بیمار در این تست در محدوده ای نرمال است و جای نگرانی نیست.

علائم و مراقبت های بعد

پس از انجام آرتروگرافی برای بیماران یک یا چند مورد و گاهی نیز هیچ کدام از موارد زیر ممکن است پیش آید که در صورت بروز و تداوم علائم بهتر است پزشک را مطلع کنید:
تب
قرمزی، تورم، خونریزی یا سایر ترشحات از محل تزریق؛ مقدار اندکی تورم در محل تزریق طبیعی است اما اگر تشدید شد باید پیگیری شود.
افزایش درد در اطراف محل تزریق
و در مورد مراقبت های بعد از انجام تست آرتروگرافی در افراد مختلف متفاوت است و بهترین کار این است که به توصیه و نکات ارائه شده توسط پزشک و تیم اجرایی کاملا گوش دهید.
بعد از تست برای دفع هرچه سریعتر ماده حاجب از بدن، بهتر است مایعات فراوان میل شود.
عموما از بیمار خواسته می شود تا چند ساعت به مفصل استراحت دهد، و یا برای کنترل تورم و درد از کمپرس یخ استفاده کند.
گاهی برای بیمار مسکن تجویز می شود، که توصیه می شود فقط همان نوع مسکن مصرف شود تا از بروز مشکلات دیگر جلوگیری شود.
رژیم غذایی و دارویی خاصی بعد آرتروگرافی نیاز نمی باشد.

آرتروگرافی در تهران

مرکز تصویربرداری رازی به سرپرستی دکتر علیزاده متخصص رادیولوژی و سونوگرافی واقع در شهرری، جامع ترین و یکی از بهترین مراکز تصویربرداری تهران است که کلیه تست های تصویربرداری پزشکی از جمله ام آرتروگرافی در آن به صورت کاملا اختصاصی قابل انجام است. در این مرکز پس از انجام تست تصاویر توسط سیستم پکس آرشیو شده و در سریع ترین زمان ممکن تفسیر و نتیجه از طریق پیامک برای بیمار ارسال خواهد شد.


در مورد تفاوت ام آر آی و آم آر آنژیوگرافی و ام آر ونوگرافی بیشتر بدانید.