شنبه تا چهار شنبه 8 الی 21 | پنجشنبه 8 الی 21
02155932972

تشخیص کبد چرب با سونوگرافی و الاستوگرافی

خانه > مقالات > تشخیص کبد چرب با سونوگرافی و الاستوگرافی
تشخیص کبد چرب با سونوگرافی و الاستوگرافی

تشخیص کبد چرب با سونوگرافی و الاستوگرافی

تشخیص کبد چرب با سونوگرافی: روشی ساده و دقیق برای تشخیص، مانیتورینگ و درمان کبد چرب، با ارائه اطلاعات جامع درباره علائم، علت‌ها و روش‌های درمان کبد چرب.

کبد چرب چیست؟

کبد عضوی مهم در بدن است که در سمت راست و پایین ریه قرار دارد، وظیفه تولید صفرا (کمک به هضم غذا)، ذخیره آهن، سم زدایی بدن را به عهده دارد.
یک کبد سالم حاوی مقدار کمی چربی است، بیماری کبد چرب (استئاتوز) یک بیماری شایع است که به دلیل تجمع بیش از حد چربی در بافت کبد ایجاد می شود.
اکثر افراد دارای بیماری کبد چرب یا همان FLD(Fatty Liver Disease) علائم آن را ندارند و در صورت عدم درمان در برخی موارد می تواند منجر به آسیب کبدی شود،بنابراین تشخیص زودهنگام آن بسیار مهم است.

علائم بیماری کبد چرب

در اغلب موارد، کبد چرب در ابتدا بدون نشانه‌های خاصی پیش می‌رود. در برخی موارد، بیماران ممکن است احساس خستگی، نفخ شکم، فشار در بالای سمت راست شکم، درد شکمی، افزایش وزن، افت کیفیت خواب، اضطراب، افسردگی، کاهش شدت و رنگ زرد پوست و چشمان و دیگر علائم کمتر شایع داشته باشند. در صورت بروز هر یک از این علائم، بهتر است به پزشک معالج خود مراجعه کرده و بررسی های لازم را انجام دهید. همچنین برخی بیماران ممکن است بدون نشانه‌های خاص، به صورت تصادفی در نتیجه بررسی‌های پزشکی دیگر تشخیص داده شوند.

علائم کبد چرب را در مجله سلامتی ایران نوبت به طور کامل بخوانید.

انواع کبد چرب

کبد چرب الکلی: که ناشی از مصرف زیاد نوشیدنی های الکلی است.
کبد چرب غیر الکلی: این بیماری امروزه بسیار شایع است و می توان گفت تقریبا از هر سه نفر، یک نفر را درگیر کرده است عوامل متعددی مانند سبک زندگی، چاقی و دیابت می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. در کشور هایی از جمله ایران که سطح بهداشت جامعه بالا و مصرف الکل نسبتا پایین است مهم ترین عامل بیماری های نارسایی کبد، بیماری کبد چرب است.
همچنین کبد چرب بارداری نوع دیگری از کبد چرب است که در اثر تجمع اضافی چربی ها در دوران بارداری ایجاد می شود. این بیماری یک عارضه نادر اما جدی است. علت ایجاد کبد چرب بارداری امکان دارد زمینه ژنتیکی داشته باشد.

تشخیص کبد چرب

کبد چرب به افزایش چربی در سلول‌های کبدی گفته می‌شود. برای تشخیص کبد چرب، معمولا بعد از آزمایش خون از سونوگرافی، اسکن MRI و بررسی نمونه بافت کبد (بیوپسی) استفاده می‌شود. اما سونوگرافی به عنوان روش غیر تهاجمی و غیر دردناک، بیشترین استفاده را برای تشخیص کبد چرب دارد.

آزمایش خون: عموما برای تشخیص چرب بودن یا نبودن کبد اولین گام آزمایش خون است، که در آن آنزیم های کبدی بررسی می شوند. با چرب بودن کبد و التهاب آن آنزیم های کبدی بالا رفته.

همچنین برای بررسی بافت کبد پزشکان از تصویربرداری های زیر نیز استفاده کنند:

تشخیص کبد چرب با سونوگرافی

در این شیوه از امواج صوتی بی ضرر برای تولید تصاویر برای ارزیابی اندازه و شکل کبد و همچنین جریان خون در کبد استفاده می شود. در تصاویر سونوگرافی، کبد استئاتوز روشن تر از کبد طبیعی به نظر می رسد.

انواع گرید(درجه بندی) کبد چرب در سونوگرافی

بیماری کبد چرب (استئاتوز) یک بیماری شایع است که به دلیل تجمع بیش از حد چربی در بافت کبد ایجاد می شود. یک کبد سالم حاوی مقدار کمی چربی است، هرچند که رسوب چربی در بافت کبد در همه جا به طور یکسان نیست اما اگر بخواهیم به طور کیفی کبد چرب را توصیف کنیم، زمانی که در تصاویر سونوگرافی رنگ کبد به سمت روشنی متمایل شده باشد اصطلاحا میگویند کبد چرب شده است و سه گرید(درجه) برای آن به کار برده می شود.
اگر مقداری کمی چربی در بافت کبد رسوب کند کبد چرب ساده، گویند. استئاتوهپاتیت یا گرید بعدی زمانی است که علاوه بر چربی اضافی، التهاب در کبد نیز وجود دارد. فیبروز کبدی (التهاب کبد) ، رسوب چربی در این مرحله باعث ایجاد اسکار کبد شده است. با این حال، کبد هنوز هم می تواند به طور کلی عملکرد طبیعی داشته باشد.
سیروز کبدی (التهاب شدید کبدی) زمانی است که اسکار و یا زخم کبدی به طور گسترده ای گسترش یافته است و توانایی عملکرد کبد را مختل می کند. این شدیدترین مرحله است و برگشت ناپذیر است و در گذر زمان به سرطان کبد هم تبدیل می شود.

انواع گرید(درجه بندی) کبد چرب در سونوگرافی

تفسیر سونوگرافی کبد چرب

همانطور که گفته شد سونوگرافی دقیق ترین راه بررسی کبد چرب است، پزشکان توسط سونوگرافی میتوانند میزان چرب بودن کبد را درجه بندی کنند.
اما درجه بندی کیفی کبد نسبتا منسوخ است، به این علت که در برخی دستگاه ها به علت کیفیت تصویر نامطلوب و همچنین برای افراد چاق دقیق نبود بنابراین امروزه از شیوه های بهتر و دقیق تری برای توصیف میزان چربی کبد استفاده می شود که در ادامه توضیح خواهیم داد.
امروزه با پیشرفت تجهیزات پزشکی علاوه بر توصیف کیفی چربی کبد مقدار کمی هم میتوان به آن اختصاص داد (البته نه توسط همه دستگاه ها بلکه توسط دستگاه های مدرن همانند دستگاه های سونوگرافی مرکزتصویربرداری رازی)
بدین صورت که نسبت میزان روشنایی بافت کبد به بافت کلیه در یک عمق یکسان بررسی می شود و در غالب عدد برای بیمار ارائه می شود (Brightness Mode Ratio)
در افراد نرمال این نسبت 1 می باشد اما در افراد دارای کبد چرب این نسبت بالا می رود و بدین وسیله توصیف کمی هم برای میزان چربی کبد افراد وجود دارد و در 4 حالت(S0- S4) وضعیت چربی کبد توصیف می شود.
S0 نشان دهنده کبد نرمال است (همان BMR یک) و همچنین S1، S2، S3 که وضعیت های بعدی چربی کبد را توصیف می کنند.

نمونه هایی از عکس کبد چرب در سونوگرافی

تشخیص کبد چرب با سی تی اسکن

در این شیوه با استفاده از اشعه ایکس تصاویر متعددی از بافت کبد گرفته می شود و در این تصاویر کبد چرب تیره تر از کبد طبیعی به نظر می رسد.

تشخیص کبد چرب با ام آر آی

تصویربرداری از کبد چرب توسط MRI دقیق ترین راه بررسی آن است، در این شیوه از امواج رادیویی، مغناطیسی و کامپیتر برای پردازش تصاویر استفاده می شود. MRI حساس ترین تست تصویربرداری برای استئاتوز است که حتی در حالت خفیف نیز بسیار دقیق است.

تشخیص کبد چرب الاستوگرافی


این شیوه که یا توسط سونوگرافی و یا ام آر آی انجام می شود برای بررسی میزان سفتی بافت های بدن از جمله کبد استفاده می شود، و در آن حرکت کبد ناشی از امواج اولتراسوند و یا امواج رادیویی دستگاه ام آر آی اندازه گیری می شود و سفتی (یا کشسانی) آن محاسبه می شود. این شیوه در صورتی استفاده می شود که در تصویربرداری های اولیه بیمار مثل سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی نشانه هایی از فیبروز دیده شود، به طور مثال وضعیت کبد بسیار وخیم و یا توده ای در آن ملاحظه شده و حال برای پیگیری وضعیت توده ام آر آی و سی تی و یا نمونه برداری توصیه و انجام می شود.

آمادگی های قبل از انجام سونوگرافی الاستوگرافی کبد چرب

انجام تست سونوگرافی الاستوگرافی کبد نیاز به 8 الی 9 ساعت ناشتایی دارد و همچنین 12 ساعت قبل از تست الاستوگرافی کبد از مصرف نوشیدنی های الکلی باید پرهیز کرد. به جز این موارد به مراقبت خاص دیگری نیاز نیست.

نمونه برداری از کبد

بیوپسی کبد تحت گاید سونوگرافی بدین صورت است که نمونه کوچکی از بافت کبد را با استفاده از سوزن برداشته می شود و سپس نمونه زیر میکروسکوپ از نظر علائم استئاتوز، التهاب و آسیب و فیبروز بررسی می شود. بهتر است نمونه برداری از کبد در بیمارستان و در شرایط استریل انجام شود تا خطر عفونی بیمار را تهدید نکند. در گذشته شاید بهترین راه تشخیص و بررسی کبد چرب نمونه برداری از بافت آن بود اما در حال حاضر به علت پیشرفت تجهیزات تصویربرداری جایگاه زیادی ندارد مگر درموارد حاد و خاص.

پیگیری و درمان بیماری کبد چرب

پیگیری و درمان بیماری کبد چرب به دو بخش تغییر سبک زندگی و درمان دارویی تقسیم می‌شود:
1. تغییر سبک زندگی: اولین مرحله در درمان کبد چرب تغییر سبک زندگی است. برای کاهش چربی در کبد، باید تغییراتی در رژیم غذایی، ورزش و سبک زندگی ایجاد شود. برای مثال، مصرف فراوان غذاهای چرب، شیرین و پرکالری باید کاهش یابد و به جای آن باید از میوه، سبزیجات و غذاهای کم چرب استفاده کرد. همچنین، ورزش و فعالیت بدنی نیز باید به روزانه انجام شود.
2. درمان دارویی: در صورت عدم بهبود درمانی با تغییرات سبک زندگی، ممکن است نیاز به درمان دارویی باشد. برخی از داروهای مورد استفاده در درمان کبد چرب شامل داروهای کاهش چربی خون، داروهای کنترل قند، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی و داروهای ضد افسردگی هستند. در هر صورت، باید بهترین درمان برای هر بیمار توسط پزشک متخصص تعیین شود.
در کل، برای پیگیری و درمان کبد چرب باید به صورت دوره‌ای با پزشک متخصص همکاری کرده و پیشنهادات و راهکارهای ارائه شده را به دقت دنبال کرد. همچنین، ممکن است در برخی موارد نیاز به تغییرات بیشتر و یا انجام دوره ای آزمایش‌ و سونوگرافی های فالوآپی برای پیگیری بیشتر باشد.

کلام آخر

درمان کبد چرب بسته به علت آن متفاوت است. پزشکان معمولاً درمان را با هدف جلوگیری یا به تاخیر انداختن پیشرفت فیبروز توصیه می کنند. با تشخیص به موقع از پیشرفت بیماری می توان جلوگیری کرد. مرکز تصویربرداری رازی (رادیولوژی و سونوگرافی دکتر علیزاده) یکی از جامع ترین مراکز تصویربرداری جنوب تهران و منطقه شهرری می باشد که تمامی تست های تخصصی تصویربرداری در آن قابل ارائه است. شما می‌توانید برای تشخیص کبد چرب با الاستوگرافی و سونوگرافی به مرکز تصویربرداری رازی که یکی از بهترین مراکز سونوگرافی در شهرری و جنوب تهران می باشد مراجعه نمایید، لطفا جهت هماهنگی و کسب اطلاعات بیشتر با این مرکز از طریق همین سایت و یا تماس با شماره تلفن 02155932972 اقدام نمایید.

سوالات متداول

هزینه سونوگرافی کبد چرب

انجام سونوگرافی شکم و لگن در مراکز متفاوت هزینه های متفاوتی دارد بسته به نوع بیمه فرد، نوع درخواست پزشک و... پیشنهاد می شود برای کسب اطلاعات بیشتر در سایت پیام بگذارید در اسرع وقت کارشناسان شما را راهنمایی می کنند.

برای سونوگرافی کبد چند ساعت باید ناشتا بود؟

برای انجام سونوگرافی کبد چرب چیزی در حدود 6 ساعت ناشتایی لازم است و فرد چیزی میل نکند.


آخرین مطالب

نظر خود را در مورد این مقاله به اشتراک بگذارید


لیست نظرات