تشخیص کیست تخمدان با سونوگرافی | علت، علائم آن
کیست های تخمدان توده های شایعی هستند که داخل یا بر روی تخمدان ها به وجود می آیند و انواع مختلفی دارند. رایج ترین انواع آن بی ضرر و بدون علامتند و در نهایت بدون درمان از بین می روند. با انجام منظم معاینه و سونوگرافی می توان مشکلات مربوط به کیست تخمدان را کاهش داد.
کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان کیسه ای پر از مایع یا مواد نیمه جامد است که بر روی تخمدان یا درون یک یا هر دو تخمدان تشکیل می شود. تخمدان ها اندام های کوچکی در لگن هستند که تخمک را نگه می دارند و هورمون هایی مانند استروژن و پروژسترون را می سازند.
انواع کیست تخمدان
کیست های عملکردی: کیست های عملکردی شایع ترین نوع کیست تخمدان هستند و به دلیل بیماری به وجود نمی آیند بلکه به علت تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان) به وجود می آیند، این کیست‌ها می‌توانند نشانه‌ای از عملکرد تخمدان‌ها باشند. کیست‌های عملکردی معمولاً در عرض چهار تا هشت هفته به خودی خود کوچک شده و ناپدید می شوند.
کیست های خوش خیم نئوپلاستیک: این نوع کیست ها نادر هستند و به اشکال مختلف وجود دارند و با رشد غیر طبیعی بافت مشخص می شوند. شایع ترین نوع کیست های خوش خیم نئوپلاستیک تراتوم کیستیک است که به عنوان کیست درموئید نیز شناخته می شود. این کیست‌ها که از یک سلول ایجاد می‌شوند، می‌توانند حاوی انواع مختلفی از بافت از جمله غدد چربی، سلول‌های پوست یا فولیکول‌های مو باشند. گاهی اوقات این کیست ها هیچ علامتی ایجاد نمی کنند، اما گاهی اوقات می توانند عوارض و درد لگن ایجاد کنند. معمولا این نوع کیست ها خود به خود برطرف نمی شوند.
کیست های آندومتریوز: که در نتیجه اندومتریوز ایجاد می شوند، این کیست ها زمانی ایجاد می شوند که بافت مشابه آندومتر در خارج از رحم رشد کرده و به تخمدان ها متصل می شود. در طول چرخه قاعدگی، هورمون ها باعث می شوند که بافت رحم پس از تخمک گذاری ریخته شود و از بدن خارج شود. بافت آندومتر روی تخمدان ها نمی تواند ریزش کند و باعث تجمع بافت و تشکیل کیست های قهوه ای تیره و قرمز می شود. به همین دلیل، کیست های آندومتریوز معمولاً به عنوان کیست های شکلاتی نیز شناخته می شوند. این کیست ها معمولاً خود به خود برطرف نمی شوند و در صورت پارگی می توانند باعث درد لگن، چسبندگی و ناباروری شوند.
کیست های بدخیم: اکثریت قریب به اتفاق کیست ها خوش خیم هستند، اما هر نوع کیست می تواند بدخیم یا سرطانی شود. کیست یا تومور بدخیم نشان دهنده سرطان تخمدان است. هنگامی که ویژگی های خاصی در طول معاینه فیزیکی، سونوگرافی یا در سابقه پزشکی بیمار مشاهده شود، مشکوک به بدخیم بودن کیست می شود. در این شرایط بیوپسی یا برداشتن کامل کیست توصیه می شود.
چه کسانی مستعد مبتلا شدن به کیست تخمدان هستند؟
هر زنی در طول زندگی خود امکان دارد دچار کیست تخمدان شود(هرچند قبل از یائسگی این احتمال بیشتر است) اما احتمال تشکیل و باقی ماندن کیست در دوران بارداری بیشتر است، و همچنین احتمال ابتلا به کیست تخمدان در افرادی که قبلا سابقه کیست تخمدان داشته اند، سابقه اندومتریوز دارند، مشکلات هورمونی و یا اگر داروهای کمکی تخمک گذاری مانند کلومیفن مصرف می کنند بیشتر است.
علائم کیست تخمدان
برخی از کیست های کوچک هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. در این موارد ممکن است حتی فرد نداند که کیست دارد، اما کیست های تخمدان معمولاً در صورتی ایجاد علامت می کنند که پاره یا بسیار بزرگ شده باشند و یا خون رسانی به تخمدان ها را مسدود کرده باشنن، یک یا چند موئرد از علائم زیر را فرد می اواند داشته باشد:
درد لگن
درد هنگام رابطه جنسی
نیاز مکرر به ادرار کردن و همینطور مشکل در مدفوع کردن
پریودهای سنگین، پریودهای نامنظم یا پریودهای سبک تر از حد معمول
همچنین کیست تخمدان می تواند علائم نادری مانند نفخ و شکم متورم، احساس سیری بعد از کمی غذا خوردن، ناباروری ( هرچند که باردار شدن معمولاً تحت تأثیر کیست های تخمدان قرار نمی گیرد)
تشخیص کیست تخمدان با سونوگرافی و آزمایش
تشخیص کیست تخمدان بدین گونه است که فرد با داشتن علامت به پزشک مراجعه میکند و پزشکان پس از بررسی سابقه و شرح حال بیمارپس از اطمینان یافتن از باردار نبودن فرد یک یا چند مورد از روش های زیر را برای فرد تجویز می کنند:
سونوگرافی: متداول ترین روش برای بررسی کیست تخمدان است، این روش تصویربرداری از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از اندام های داخلی بدن استفاده می کند و با استفاده از آن محل کیست‌ها، نوع و سایز آن ها و همچنین پر بودن از مایع یا جامد را مشخص می کند.
از سونوگرافی بیشتر بدانید!
آزمایشات تومور مارکرها: اگر فضای داخل کیست مایع نباشد فرد در معرض خطر سرطان تخمدان قرار می گیرد، بنابراین بهتر است آزمایش آنتی ژن سرطانی 125 (CA 125) یا سایر آزمایشات خون را نیز انجام دهد سطح CA 125 همچنین می تواند در شرایط غیر سرطانی مانند آندومتریوز و بیماری التهابی لگن نیز افزایش یابد.
لاپاراسکوپی: این شیوه علاوه بر تشخیص کیست تخمدان درمانی کم تهاجم هم محسوب می شود، بدین گونه است که پس از بیهوشی فرد برش کوچکی بر روی شکم فرد ایجاد می شود و دوربین به داخل بدن فرد ارسال می شود و و فضای رحم بیمار با گاز CO2 که قابل جذب می باشد پر می شود و پس از بررسی و تشخیص قطعی پزشک اقدام به برداشتن کیست می کند.
کلام آخر
همانطور که گفته شد کیست تخمدان گاهی بدون علامت و گاهی هم با علامت است، به همین دلیل توصیه می شود افراد معاینات دوره ای و چک آپ توسط سونوگرافی را به صورت دوره ای انجام دهند، شما می‌توانید برای تشخیص کیست تخمدان با سونوگرافی در شهرری و تهران به مرکز تصویربرداری رازی در منطقه شهرری مراجعه نمایید، یکی از مزیت های مرکز تصویربرداری رازی جامع بودن آن است که تمامی خدمات تصویربرداری در آن قابل انجام است و بیمار نیاز به مراجعه به مراکز متفاوت ندارد. لطفا جهت هماهنگی و کسب اطلاعات بیشتر با این مرکز از طریق تماس با شماره تلفن 02155932972 و یا از طریق همین سایت اقدام نمایید.
منبع
